Executieve Functies

Onder executieve functies worden de hogere controlefuncties van de hersenen verstaan.
De executieve functies is verzamelnaam voor denkprocessen voor het denken en uitvoeren van bepaalde handelingen.

De term ‘executieve functies’ komt uit de neurowetenschap.

Executieve functies worden ook wel hoogontwikkelde cognitieve functies genoemd: Vaardigheden die helpen om te beslissen op welke activiteiten of taken we onze aandacht richten en welke uitvoeren.
Executieve functies zijn die functies in de hersenen die het mogelijk maken dat je rationele beslissingen neemt, tijd gestuurd bent, gereguleerd werkt, je niet impulsief reageert, systematisch werkt en doelgericht handelt.
De locatie van de executieve functies is het aller voorste deel van de frontale kwabben (prefrontale schors). Deze frontale kwabben houden verband met de hogere cognitieve functies (waaronder metacognitie, complexe planning en besluitvorming), geheugen en sociale interacties. Gezamenlijk worden deze operaties de executieve functies genoemd.
Hoewel de definities van elkaar verschillen, is men het er in de literatuur over eens dat executieve functies bestaan uit vermogens die de mens in staat stellen om intentioneel en doelgericht problemen op te lossen. Als paraplubegrip gebruikt men hiervoor het executief functioneren. Het omvat alle controlerende of zelfregulerende functies die ervoor zorgen dat cognitieve activiteit, emotionele respons en openlijk gedrag georganiseerd en gestuurd worden.

WANNEER NODIG?

– bij planning en besluitvorming;
– bijsturing of correctie van gedrag;
– nieuwe vormen van gedrag of veranderingen aanleren;
– gevaarlijke of moeilijke situaties;
– vast geroest gedrag of gewoontes moeten worden doorbroken. Executieve functies staan de laatste tijd stevig in de belangstelling.
Iedereen gebruikt de executieve functies, we kunnen niet zonder. Veel kinderen/jongeren hebben moeite met de executieve functies. Ze zijn bijvoorbeeld niet goed in plannen, initiatief nemen, geconcentreerd werken onder tijdsdruk en andere zaken die met de executieve functie te maken hebben. We moeten er echter voor waken te snel een ‘label’ op kinderen en jongeren te plakken. Zeker kinderen/jongeren met ADHD/ASS lopen dit risico. Want wellicht liggen onder de deficiënte executieve functies nog lagere/andere cognitieve functies die onvoldoende ontwikkeld zijn om efficiënt executieve functies in te zetten.

Eexecutieve functies problemen’ onderverdelen in twee groepen:

Kinderen en jongeren met ‘executieve functies problemen’ op het vlak van het onderwijs/leren

Wat gaat er mis in het denken
Wat gaat er mis in het (be) redenen
……..
Wat zijn de gevolgen hiervan voor school, stage, werk en privé?
Wat beheerst het kind/de jongere wel, wat zijn zijn/haar kwaliteiten, talenten en krachten?
Welke concrete leerdoelen kunnen we o.b.v. bovenstaande gegevens samen met het kind/de jongere formuleren?

Kinderen en jongeren met ‘executieve functies problemen’ op het vlak van structureren

Wat gaat er mis bij het organiseren?
Wat gaat er mis in het plannen?
Wat gaat er mis in het reguleren van het gedrag
……
Wat is er zichtbaar m.b.t. het niet correct structureren zowel thuis, school, werk en privé?
Wanneer vertoont hij/zij gewenst gedrag, hoe en bij wie?
Wat beheerst het kind/de jongere wel, wat zijn zijn/haar kwaliteiten, talenten en krachten?
Welke concrete leerdoelen kunnen we o.b.v. bovenstaande gegevens samen met het kind/de jongere formuleren?

Bron: https://www.stibco.nl/cognitieve-functies-in-relatie-tot-de-executieve-functies/